Bạn có bao giờ ngẫm nghĩ về hậu quả của việc hàng tỷ lít nước thải từ các hộ gia đình, công nghiệp và nông nghiệp hàng ngày đi đâu chưa? Đây là câu hỏi mà chúng ta không thể bỏ qua, bởi không chỉ liên quan đến môi trường sống của chúng ta, mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và cuộc sống hàng ngày.
Bể xử lý nước thải là gì?
Bể xử lý nước thải, còn được biết đến với tên gọi bể biogas hoặc bể hố, là một hệ thống xử lý nước thải tự nhiên được sử dụng rộng rãi, đặc biệt trong các khu vực nông thôn, nơi không có hệ thống thoát nước cấp thoát nước công cộng.
Tại sao nên xây bể xử lý nước thải?
Việc xây dựng bể xử lý nước thải có nhiều lợi ích quan trọng mà cả hộ gia đình và cộng đồng đều có thể hưởng lợi:
1. Bảo vệ môi trường: Bể xử lý nước thải giúp loại bỏ hầu hết chất gây ô nhiễm từ nước thải trước khi chúng được thải ra môi trường, giảm thiểu nguy cơ ô nhiễm nước ngầm và các nguồn nước gần đó.
2. Sử dụng lại nước thải: Nước sau cùng đã qua xử lý từ bể có thể được sử dụng lại trong nhiều mục đích, như tưới cây, giảm thiểu nguồn nước sạch được sử dụng.
3. Giảm chi phí: So với việc kết nối đến hệ thống cấp thoát nước công cộng, xây dựng và vận hành bể xử lý nước thải có thể tiết kiệm đáng kể chi phí, đặc biệt trong các khu vực nông thôn nơi mà hệ thống công cộng không có.
4. Khả năng tự chủ: Bể xử lý nước thải tại chỗ cho phép hộ gia đình kiểm soát trực tiếp việc xử lý nước thải của mình, không phụ thuộc vào hạ tầng cấp thoát nước công cộng.
5. Tái tạo khí biogas: Trong một số trường hợp, bể xử lý nước thải còn có thể được thiết kế để thu thập khí biogas được sản xuất trong quá trình phân giải chất thải, có thể sử dụng làm nhiên liệu.
Xem thêm: Giá bùn vi sinh cho hệ thống xử lý nước thải
Các loại bể xử lý nước thải thường dùng
Trên thực tế, có nhiều loại bể xử lý nước thải khác nhau phù hợp với các nhu cầu và điều kiện cụ thể của từng địa điểm. Các loại bể này có thể được phân loại dựa trên nhiều yếu tố khác nhau
Bể hiếu khí
Bể hiếu khí là loại hệ thống xử lý nước thải trong đó vi khuẩn sử dụng oxy trong quá trình tiêu hóa và phân giải chất thải. Loại bể này hoạt động dựa trên quy luật của tự nhiên, nơi các loại vi khuẩn hiếu khí chuyển hóa chất thải hữu cơ thành khí cacbonic, nước và nhiệt.
Cấu trúc cơ bản của một bể hiếu khí gồm một bể chứa nước thải và một hệ thống cung cấp oxy. Oxygen có thể được cung cấp qua việc sử dụng máy thổi khí hoặc qua việc sử dụng các loại máy khác như máy sục khí.
Lợi ích chính của bể hiếu khí so với bể kỵ khí (không cần oxy để hoạt động) là khả năng xử lý nước thải nhanh chóng và hiệu quả hơn, cũng như khả năng giảm mùi hôi do chất thải.
Bể xử lý nước thải composite
Bể xử lý nước thải composite là loại bể được làm từ vật liệu composite – một vật liệu kỹ thuật cao và đa dụng, tổng hợp từ hai hay nhiều vật liệu khác nhau để tận dụng lợi thế của từng loại. Thông thường, composite sử dụng trong bể xử lý nước thải thường bao gồm sợi thủy tinh và nhựa tổng hợp.
Bể xử lý nước thải composite có nhiều ưu điểm nổi bật so với các loại bể khác:
1. Độ bền cao: Vật liệu composite rất bền và chịu được tác động môi trường ngoại vi như thay đổi nhiệt độ, hóa chất trong nước thải, và thậm chí cả tác động cơ học.
2. Trọng lượng nhẹ: So với các loại vật liệu khác như bê tông hay thép, composite nhẹ hơn nhiều. Điều này giúp việc vận chuyển và lắp đặt bể trở nên dễ dàng hơn.
3. Khả năng cách nhiệt tốt: Bể composite cũng có khả năng cách nhiệt tốt, giúp giữ ổn định nhiệt độ trong bể, một yếu tố quan trọng đối với sự sống còn và hoạt động của vi khuẩn xử lý nước thải.
4. Thời gian sử dụng lâu dài: Với độ bền cao và khả năng chống ăn mòn tốt, bể composite có thể hoạt động ổn định trong nhiều năm mà không cần thay thế.
5. Thiết kế linh hoạt: Bể composite có thể được sản xuất theo nhiều kích thước và hình dạng khác nhau, cho phép lắp đặt phù hợp với không gian cụ thể của từng địa điểm.
Tuy nhiên, giá của bể xử lý nước thải composite thường cao hơn so với bể bằng vật liệu truyền thống như bê tông. Cũng cần chú ý rằng, dù bền, nhưng bề mặt của bể composite có thể bị trầy xước nếu không được bảo dưỡng đúng cách.
Tham khảo thêm: Chế phẩm bt là gì? Ứng dụng công nghệ vi sinh sản xuất chế phẩm bảo vệ thực vật
Bể tự hoại
Bể tự hoại là một loại hệ thống xử lý nước thải dân dụng phổ biến, thường được sử dụng trong các khu vực ngoại thành hoặc nông thôn, nơi không có hệ thống thoát nước cống rãnh công cộng. Bể tự hoại hoạt động theo cơ chế kị khí (không cần oxy) để xử lý nước thải.
Trong bể tự hoại, nước thải từ ngôi nhà sẽ được chuyển tới và chứa trong một bể lớn, thường được làm từ bê tông, nhựa hoặc thép. Tại đây, các chất rắn trong nước thải sẽ được giữ lại, trong khi nước thải lỏng sẽ được tiếp tục xử lý hoặc thải ra môi trường theo các quy định.
Các chất rắn trong bể tự hoại sẽ được vi khuẩn kị khí phân giải. Quá trình này tạo ra khí methane, một loại khí có thể gây mùi hôi nếu không được xử lý đúng cách. Kết quả của quá trình phân giải này là một loại chất semi-lỏng gọi là “bùn hoại”.
Một điểm cần lưu ý là bể tự hoại cần được bảo dưỡng và hút chất thải định kỳ, thường là mỗi 3-5 năm, tùy thuộc vào kích thước của bể và lượng nước thải. Nếu không được bảo dưỡng đúng cách, bể tự hoại có thể gây ra mùi hôi, chặn tắc, hoặc thậm chí làm ô nhiễm nguồn nước dưới đất.
Bể xử lý nước thải aerotank
Bể xử lý nước thải Aerotank là một dạng bể xử lý hiệu khí, sử dụng công nghệ tiên tiến để xử lý nước thải trong cả môi trường nông thôn và đô thị. Tên gọi “Aerotank” xuất phát từ từ “aero”, có nghĩa là “khí”, phản ánh cơ chế hoạt động của loại bể này – vi khuẩn sử dụng oxy để tiêu hóa và phân giải chất thải.
Bể Aerotank được thiết kế để hoạt động trong một môi trường có oxy, với việc cung cấp oxy cho vi khuẩn hiếu khí được thực hiện thông qua hệ thống sục khí hoặc thông qua máy thổi khí. Vi khuẩn hiếu khí tiêu hóa chất thải hữu cơ, chuyển chúng thành khí CO2, nước và chất khoáng.
Một số đặc điểm nổi bật của bể Aerotank:
1. Hiệu suất xử lý cao: Với cơ chế hoạt động dựa trên vi khuẩn hiếu khí, Aerotank có thể xử lý nước thải một cách hiệu quả, giúp loại bỏ đa số chất ô nhiễm và cải thiện chất lượng nước thải trước khi thải ra môi trường.
2. Giảm mùi hôi: Bởi vì vi khuẩn hiếu khí hoạt động trong môi trường có oxy, quá trình phân giải chất thải không tạo ra mùi hôi nặng như trong các loại bể tự hoại.
3. Dễ dàng bảo dưỡng và vận hành: Aerotank thường có thiết kế thân thiện với người sử dụng, giúp việc bảo dưỡng và vận hành trở nên đơn giản hơn.
4. Đa dạng kích cỡ: Aerotank có sẵn trong nhiều kích cỡ khác nhau, phù hợp với nhu cầu xử lý nước thải của từng hộ gia đình, cơ sở công nghiệp hay khu dân cư.
Tuy nhiên, mặc dù Aerotank mang lại nhiều lợi ích, nhưng cũng cần lưu ý rằng loại bể này thường đòi hỏi nguồn năng lượng để hoạt động, cũng như công việc bảo dưỡng và kiểm tra định kỳ để đảm bảo hoạt động ổn định và hiệu quả.
Xem thêm: Phân biệt bùn thải nguy hại và bùn thải công nghiệp
Bể thu gom
Bể thu gom, còn được gọi là bể chứa hoặc bể định lượng, là một phần quan trọng trong hệ thống xử lý nước thải. Bể thu gom không xử lý nước thải nhưng giữ một chức năng quan trọng: thu gom, lưu trữ và điều tiết lưu lượng nước thải trước khi được xử lý tiếp.
Bể thu gom thường được đặt ngay sau nguồn nước thải (như nhà vệ sinh, bếp, nhà tắm, vv) và trước bể xử lý nước thải (như bể tự hoại, bể hiếu khí, vv). Chúng giúp làm chậm lưu lượng nước thải, cho phép các chất cố định hạng nặng trong nước thải có thể lắng xuống và được loại bỏ, giảm bớt áp lực lên hệ thống xử lý nước thải tiếp theo.
Một số điểm cần lưu ý khi sử dụng bể thu gom:
1. Bảo dưỡng định kỳ: Tương tự như các bể xử lý nước thải khác, bể thu gom cũng cần được kiểm tra và bảo dưỡng định kỳ để đảm bảo hoạt động hiệu quả.
2. Kích thước phù hợp: Kích thước của bể thu gom cần phù hợp với lượng nước thải cần xử lý. Một bể thu gom quá nhỏ có thể không đủ để giữ lượng nước thải, trong khi một bể quá lớn có thể lãng phí không gian và chi phí.
3. Thiết kế và vị trí: Bể thu gom cần được thiết kế và đặt đúng cách để đảm bảo nước thải được chuyển tiếp một cách hiệu quả tới hệ thống xử lý tiếp theo.
Bể tách dầu mỡ
Bể tách dầu mỡ là một phần quan trọng của hệ thống xử lý nước thải, đặc biệt là tại các cơ sở chế biến thực phẩm, nhà hàng, khách sạn, hoặc những nơi sản xuất ra lượng lớn dầu và mỡ. Bể này được thiết kế để tách dầu và mỡ từ nước thải, giúp ngăn ngừa tình trạng tắc nghẽn đường ống và hệ thống xử lý nước thải, đồng thời bảo vệ môi trường.
Bể tách dầu mỡ hoạt động dựa trên nguyên lý rằng dầu và mỡ có khối lượng riêng nhỏ hơn nước, vì vậy chúng sẽ nổi lên mặt nước khi có cơ hội. Trong bể tách dầu mỡ, nước thải chứa dầu và mỡ được chuyển vào và cho phép lắng đọng. Dầu và mỡ sẽ nổi lên trên cùng, trong khi chất cố định lắng xuống dưới đáy. Lớp dầu và mỡ trên cùng sau đó được gom lại và loại bỏ.
Một số điểm cần lưu ý khi sử dụng bể tách dầu mỡ:
1. Bảo dưỡng định kỳ: Dầu và mỡ cần được gom lại và loại bỏ thường xuyên để ngăn chặn tình trạng bể quá tải và không hoạt động hiệu quả.
2. Tuân thủ quy định: Tại nhiều quốc gia, việc sử dụng bể tách dầu mỡ được quy định bởi pháp luật, đặc biệt là tại các cơ sở chế biến thực phẩm và nhà hàng. Do đó, nếu bạn đang vận hành một cơ sở như vậy, hãy đảm bảo tuân thủ các quy định địa phương.
3. Kích thước phù hợp: Bể tách dầu mỡ cần có kích thước phù hợp với lượng dầu mỡ cần xử lý. Một bể quá nhỏ có thể không đủ để xử lý hết dầu mỡ, trong khi một bể quá lớn có thể lãng phí không gian và chi phí.
Bể điều hòa
Bể điều hòa, còn được gọi là bể cân bằng, là một yếu tố quan trọng trong hệ thống xử lý nước thải. Chức năng chính của bể điều hòa là làm đồng đều lưu lượng và nồng độ chất ô nhiễm trong nước thải đến các bước xử lý tiếp theo, giúp hệ thống xử lý nước thải hoạt động ổn định hơn.
Cơ chế hoạt động của bể điều hòa khá đơn giản. Nước thải từ các nguồn khác nhau sẽ được thu gom và lưu trữ tại bể điều hòa. Bể này sẽ làm đồng đều lưu lượng và nồng độ chất ô nhiễm bằng cách trộn lẫn các luồng nước thải với nhau.
Một số điểm cần lưu ý khi sử dụng bể điều hòa:
1. Bảo dưỡng định kỳ: Việc kiểm tra và bảo dưỡng định kỳ bể điều hòa là cần thiết để đảm bảo hoạt động hiệu quả.
2. Thiết kế phù hợp: Kích thước và thiết kế của bể điều hòa nên phù hợp với lưu lượng và nồng độ chất ô nhiễm cần xử lý. Thiết kế cần phải đảm bảo việc trộn lẫn hiệu quả của các luồng nước thải.
3. Đảm bảo an toàn: Như với bất kỳ thiết bị xử lý nước thải nào khác, việc đảm bảo an toàn khi sử dụng và bảo dưỡng bể điều hòa là rất quan trọng.
Bể kỵ khí (UASB)
Bể kỵ khí hoặc bể UASB (Upflow Anaerobic Sludge Blanket) là một loại bể xử lý nước thải theo phương pháp không khí (kỵ khí). Loại bể này được ứng dụng rộng rãi trên toàn thế giới, đặc biệt là trong việc xử lý nước thải công nghiệp và nước thải sinh hoạt.
Bể UASB hoạt động dựa trên nguyên lý kỵ khí, trong đó vi khuẩn kỵ khí sẽ phân giải chất hữu cơ trong nước thải, tạo ra khí methane (CH4) và nước. Cơ chế này giúp loại bỏ hữu cơ và các chất ô nhiễm khác từ nước thải mà không cần cung cấp oxy từ bên ngoài.
Các điểm đặc biệt của bể UASB:
1. Tiết kiệm năng lượng: Không cần cung cấp oxy ngoại vi nên tiết kiệm được năng lượng so với các phương pháp xử lý hiếu khí.
2. Sản xuất năng lượng: Khí metan được sinh ra trong quá trình phân giải có thể được thu gom và sử dụng làm năng lượng.
3. Tiết kiệm không gian: Bể UASB có kích thước nhỏ gọn, phù hợp với các cơ sở có diện tích hạn chế.
4. Hiệu quả cao: Bể UASB có khả năng loại bỏ lượng lớn chất hữu cơ và chất ô nhiễm từ nước thải.
Tuy nhiên, bể UASB cũng có nhược điểm là việc quản lý và vận hành cần kỹ lưỡng và đòi hỏi kỹ thuật cao. Nếu không quản lý tốt, chất lượng xử lý có thể giảm và sinh ra mùi hôi.
Bể thiếu khí (Anoxic)
Bể thiếu khí (Anoxic) là một phần quan trọng trong quy trình xử lý nước thải, thường được sử dụng trong hệ thống xử lý nước thải sinh hoạt hoặc công nghiệp. Bể thiếu khí chủ yếu dùng để loại bỏ nitrat từ nước thải thông qua quá trình chuyển hóa nitrat thành khí nitơ, quá trình này được gọi là quá trình khử nitrat (denitrification).
Dưới đây là một số đặc điểm nổi bật của bể thiếu khí:
1. Hiệu suất xử lý cao: Bể thiếu khí có khả năng loại bỏ nitrat một cách hiệu quả, giúp giảm tải ô nhiễm cho môi trường nước. Đây là một bước quan trọng trong việc xử lý nước thải, bởi lượng nitrat lớn trong nước thải có thể gây ra tình trạng “chết chóc” cho môi trường nước nếu được thải trực tiếp ra môi trường.
2. Tiết kiệm năng lượng: Bể thiếu khí hoạt động không cần cung cấp oxy từ bên ngoài, do đó giúp tiết kiệm năng lượng trong quá trình xử lý nước thải.
3. Dễ quản lý và vận hành: Bể thiếu khí thường có thiết kế đơn giản và dễ vận hành, tuy nhiên cần phải kiểm tra định kỳ và bảo dưỡng để đảm bảo hoạt động hiệu quả.
Tuy nhiên, bể thiếu khí cũng cần phải kết hợp với các phương pháp xử lý nước thải khác như bể hiếu khí hoặc bể kỵ khí để đảm bảo hiệu quả xử lý tối ưu và đạt tiêu chuẩn thải ra môi trường.
Bể lắng
Bể lắng (hoặc bể kết tụ) là một phần quan trọng của quá trình xử lý nước và nước thải. Nó được thiết kế để làm chậm dòng chảy của nước đủ để cho phép các vật liệu hòa tan và hòa tan nhẹ hơn nước (như bùn và các chất cặn) lắng đặng xuống đáy.
Bể lắng có thể được sử dụng trong một loạt các quy mô từ xử lý nước thải gia đình cho đến các nhà máy xử lý nước thải quy mô lớn. Nó hoạt động dựa trên nguyên tắc lực hấp dẫn: khi dòng chảy nước bị làm chậm, các chất lơ lửng trong nước sẽ dần dần lắng xuống do trọng lực.
Nước từ bể lắng sau đó thường được đưa qua một quá trình lọc thứ hai như lọc sàng, lọc vi sinh vật hoặc xử lý hóa học để loại bỏ thêm các chất còn sót lại trước khi được tái sử dụng hoặc thải ra môi trường. Bùn và chất lắng đặng thu thập được thường phải qua các quá trình xử lý bổ sung để làm giảm mùi hôi và tiềm ẩn gây hại trước khi tiêu hủy hoặc tái chế.
Bể chứa bùn
Bể chứa bùn là một phần của hệ thống xử lý nước thải trong đó bùn từ quá trình xử lý được lưu trữ và xử lý thêm. Các bể chứa này giữ cho bùn không thể đổ ra môi trường và giúp loại bỏ các chất độc hại khác nhau.
Chúng thường được sử dụng trong xử lý nước thải công nghiệp và xử lý nước thải sinh hoạt, nơi bùn thường được tách ra từ nước thải trong quá trình lắng đọng hoặc quá trình lọc.
Bùn được thu thập trong bể chứa bùn có thể được xử lý qua nhiều bước như tiếp xúc với vi sinh vật để phân giải các chất hữu cơ, tiếp xúc với hóa chất để tiêu diệt các mầm bệnh, hoặc sấy khô để giảm khối lượng trước khi tái sử dụng hoặc tiêu hủy.
Nhưng cần lưu ý rằng, bể chứa bùn cần được quản lý đúng cách để tránh môi trường bị ô nhiễm.
Bể khử trùng
Bể khử trùng là một phần của quá trình xử lý nước thải, trong đó nước thải sau khi đã qua các quá trình lọc và xử lý sơ bộ như bể lắng, bể phân giải sinh học, bể lọc… sẽ được đưa vào để tiếp tục quá trình khử trùng. Mục tiêu chính của việc khử trùng là để loại bỏ hoặc giảm thiểu sự hiện diện của vi khuẩn, virus và các loại ký sinh trùng có thể gây hại cho sức khỏe con người và môi trường.
Có nhiều phương pháp khử trùng được sử dụng, bao gồm việc sử dụng hóa chất (như clo hoặc ozon), ánh sáng cực tím, hoặc qua quá trình điện phân. Lựa chọn phương pháp khử trùng cụ thể phụ thuộc vào nhiều yếu tố như loại và mức độ ô nhiễm của nước thải, yêu cầu về chất lượng nước sau xử lý, và ngân sách dành cho việc xử lý nước thải.
Bể chứa nước sạch
Bể chứa nước sạch, hay còn gọi là hồ chứa nước sạch, là một cấu trúc được sử dụng để lưu trữ nước sạch đã được xử lý và làm sạch, thường là để cung cấp nước cho cộng đồng xung quanh. Bể chứa nước sạch có thể được thiết kế để chứa nước dưới đất hoặc trên mặt đất và có thể được xây dựng từ các vật liệu như bê tông, thép hoặc nhựa.
Bể chứa nước sạch có nhiều mục đích. Đầu tiên, chúng giữ nước sạch có sẵn để cung cấp cho người dân, doanh nghiệp và cơ sở hạ tầng khác như bệnh viện và trường học. Thứ hai, chúng tạo ra áp lực nước đủ cho hệ thống ống nước phân phối. Thứ ba, chúng cung cấp nước dự phòng trong trường hợp khẩn cấp, chẳng hạn như chữa cháy hoặc giảm tải nếu nguồn cung cấp nước chính bị gián đoạn.
Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn của nguồn nước, bể chứa cần được duy trì đúng cách. Điều này có thể bao gồm việc kiểm tra và làm sạch định kỳ, cũng như việc xử lý nước bổ sung nếu cần thiết để ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn hoặc vi sinh vật khác.
Như chúng ta đã cùng khám phá, “bể xử lý nước thải” không chỉ là một cấu trúc vật lý đơn giản, mà còn là một ứng dụng cực kỳ quan trọng của công nghệ thông tin trong việc bảo vệ môi trường và nâng cao chất lượng cuộc sống.
Trang chủ 
Phone 
Zalo